کودهای تخصصی
کودهای تخصصی چیستند؟
گیاهان برای تغذیه به شماری از عناصر غذایی احتیاج دارند، مقدار این عناصر برای گیاهان مختلف متفاوت است. در بیشتر خاکها مقدار نسبی این عناصر، پاسخگوی نیازهای طبیعی گیاه نیست. از این گذشته زمین نمیتواند این گونه مواد را به اندازۀ کافی تولید کند و آن مقداری هم که در خاک وجود دارد به مرور به وسیلۀ گیاه جذب شده و یا به طرق دیگر از دسترس خارج میشود. بنابراین برای به دست آوردن محصول کافی و با کیفیت، لازم است همه ساله مواد مورد نیاز را از طریق کوددهی به بستر کاشت افزود یا با پاشیدن مواد غذایی روی برگسارۀ گیاه مواد غذایی مورد نیاز آن را تامین کرد. برخی از گیاهان کودهای ویژه و مختص خودشان را نیاز دارند، در ادامه این مطلب با انواع کودهای تخصصی آشنا خواهید شد.
انتخاب کودهای تخصصی
عناصری که بیشتر مورد نیاز گیاه میباشند را عناصر پرمصرف مینامند، مانند نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، گوگرد. به سایر عناصر نیز عناصر کم مصرف گفته میشود؛ مانند آهن، منگنز، روی، مس، مولیبدن و کلر. اما تفاوت کود تخصصی با انواع دیگر کود چیست؟
هر گیاه فرم رشدی مختص خود را دارد، این فرم رشدی به صورت طبیعی یا گاهی متناسب با نیازهای انسان شکل گرفته است، بنابراین برنامۀ غذایی هر گیاه با توجه به فرم رشدی و در جهت آن تدوین میشود. شناخت نوع گیاه و هدف از نگهداری آن قدم ابتدایی برای انتخاب کود است. برخی گیاهان به دلیل زیبایی برگ آنها نگهداری میشوند به خصوص گیاهان آپارتمانی مانند دیفن باخیا؛ به این گیاهان سبز برگ یا برگ زینتی گفته میشود، برخی دیگر به دلیل زیبایی گل طرفدار بسیاری دارند مانند ارکیده؛ به این دسته گیاهان گلدار یا گل زینتی گفته میشود، گیاهان گوشتی شامل کاکتوسها نیز در دستهای جداگانه بررسی میشوند. هر یک از این گروهها نوع خاصی از تغذیه و تربیت را نیاز دارند. برای انتخاب کود مناسب با گیاه خود این مطلب را مطالعه کنید.
انواع کودهای تخصصی گیاه
ویژگی این کودها آماده بودن ترکیب مورد نیاز گیاه است؛ اجزا این ترکیب به طور جداگانه قابل تهیه هستند اما تدوین برنامۀ تغذیه، زمان و مقدار ترکیب کردن آنها تنها توسط فرد متخصص امکان پذیر است. برخی کودها را با یکدیگر نمیتوان ترکیب کرد. برای مثال مخلوط کردن سولفات آمونیوم و کلرید پتاسیم در یک ظرف سبب ایجاد رسوب سولفات پتاسیم و کاهش حلالیت مخلوط حاصل میگردد و یا اسید فسفریک را نباید با سولفاتهای آهن، روی، مس و منگنز مخلوط کرد. این نکته تنها بخش بسیار کوچکی از مواردی است که برای ترکیب کودها با یکدیگر باید در نظر داشت. بنابراین توصیه میشود اگر کود حیوانی در دسترس ندارید و قصد تغذیۀ گیاه با کود شیمیایی را دارید از ترکیبهای آماده استفاده کنید.
کود گیاهان سبز برگ
گیاهانی مانند بنجامین، آگلونما، حسن یوسف یا شفلرا به چه منظور نگهداری میشوند؟ آیا تا بحال برای گلدهی این گیاهان تلاش کردهاید؟ گیاهان سبزبرگ یا اصطلاحا برگ زینتی به منظور استفاده از زیبایی برگ آنها یا برای استفاده از خواصشان نگهداری میشوند. بنابراین کودی که برای این گیاهان تهیه میکنید باید دارای مقادیر بالای نیتروژن باشد. در صفحۀ کود گیاهان سبز برگ اطلاعات مفصلی در این زمینه ارائه میکنیم.
کود گیاهان گلدار
اگر گیاه گل زینتی مانند قاشقی یا بنفشه پرورش میدهید از تغذیۀ گیاه با فسفر غافل نشوید چرا که نقش اصلی در فرایند گلدهی را این عنصر ایفا میکند، اما همانطور که در بخش پیشین گفتیم نمیتوان یکی از عناصر را بدون تناسب و به طور مستقل به خاک افزود. بنابراین از کودهای فسفات بالای مخصوص گیاهان گلدار استفاده کنید. در قسمت کود گیاهان گلدار بیشتر در این باره مطالعه کنید.
کود کاکتوس و ساکولنت
احتمالا در میان انواع گیاهان آپارتمانی و فضای باز کاکتوس و ساکولنتها بیش از دیگران از کمبود عناصر غذایی آسیب میبینند. چرا که به دلیل مقاوم این گیاهان به کم آبی این تصور به وجود آمده که کاکتوسها نیاز غذایی چندانی ندارند. در حالی که یک برنامۀ غذایی سبک میتواند تاثیر چشمگیری در رشد و گلدهی آنها داشته باشد. عموما در ترکیب کودهای تخصصی کاکتوس، مقدار پتاسیم بیش از دیگر عناصر در نظر گرفته میشود با این حال در میان ارقام مختلف نیازهای متفاوتی دیده میشود. نکات بیشتر را در صفحۀ کود کاکتوس و ساکولنت ارائه دادیم.
کود بونسای
در نگهداری بونسای و تدوین برنامۀ غذایی آن بیش از نوع عناصر، غلظت آن و زمان کوددهی اهمیت دارد. چرا که کنترل میزان و تناسب رشد مهمترین بخش در پرورش بونسای است. در مورد انواع کود بونسای، زمان کوددهی بونسای و مقدار مصرف کود بونسای در صفحۀ مربوط به این محصول بیشتر مطالعه کنید. البته نگهداری بونسای نیازمند اطلاعات بیشتری است و کمی با دیگر گیاهان آپارتمانی متفاوت است، میتوانید در این مورد از تیم مشاورۀ گیاهامی به طور رایگان مشورت بگیرید.
کود بامبو
کوددهی بامبو در فضای داخلی و خارجی، در فصل زمستان و تابستان، در بستر آب و خاک قواعد مشخصی دارد. برای مثال بامبو در فصل پاییز و زمستان بیشتر بر توسعۀ ریشه و اندام زیرزمینی تمرکز دارد بنابراین کودهایی با مقادیر بالاتر فسفر و پتاسیم توصیه میشود در ادامه با ورود به فصل رشد، در بهار و تابستان رشد رویشی و سبز شدن برگها شروع میشود بنابراین کودهای نیتروژنه مفیدتر خواهند بود. برنامۀ کوددهی بامبو را در صفحۀ کود بامبو دنبال کنید.
کود سبزیجات
سبزیجات و به خصوص سبزیجات برگی مانند ریحان، نعنا و گشنیز از گیاهانی هستند که هدف از پرورش آنها مصرف برگ سبز آنهاست. بنابراین در برنامه ریزی غذایی این گیاهان پرورش بخش رویشی یعنی برگها در اولویت است. هر عنصر معدنی در گیاه بر مکانیسم یا مکانیسمهای مشخصی تاثیر گذاشته و نتایج نسبتا قابل پیش بینی حاصل خواهد شد. از طرفی جذب عناصر توسط ریشه اختصاصی نیست، به این معنی که گیاه قادر به تشخیص مواد جذب شده از خاک نیست بنابراین نمیتوان جذب عناصر ضروری را بر عهدۀ خود گیاه گذاشت. عنصر نیتروژن در گیاهان نقش اصلی در رشد رویشی یا برگی دارد. کودهایی که به صورت ترکیب آمادۀ کود سبزیجات تولید میشوند علاوه بر درصد بالای نیتروژن نسبت به دیگر عناصر حاوی عناصر کم مصرف نیز هستند. اطلاعات بیشتر درباره کوددهی سبزیجات را را در صفحۀ مربوط به آن مطالعه کنید.
خرید کودهای تخصصی
با قرار دادن گیاه در یکی از گروههایی که معرفی کردیم، پیدا کردن کود مناسب آن آسانتر خواهد بود. با مراجعه به فروشگاههای کشاورزی به راحتی میتوانید این کودها را بیابید. البته توصیه میکنیم هنگام خرید به نام برند کود و اطلاعاتی که بر روی بسته بندی درج شده توجه کنید. خرید کود بی کیفیت انرژی گیاه و زمان شما را تلف خواهد کرد. اگر شناخت کاملی از گیاهان ندارید تیم مشاورۀ گیاهامی شما را همراهی خواهد کرد.