گلدان
گلدان به طور کلی هر ظرفی است که بتوان در آن یک گیاه را به خوبی پرورش داد، حتی اگر یک قوطی حلبی روغن باشد که در آن خاک مناسب کشت ریخت و کف آن حفره‌های زهکش ایجاد کرد. ابعاد، جنس، رنگ و اشکال گلدان‌های موجود در بازار ممکن است انتخاب را برای شما دشوار کند، بنابراین باید فاکتورهای مهم در تهیۀ ابزارآلات گلکاری و کشاورزی، از جمله گلدانها را بهتر بشناسید. اطلاعات این مطلب به شما کمک می‌کند برای گیاه خود خانۀ مناسبی انتخاب کنید.
گلدان و انواع آن
گلدان معمول‌ترین ظرف کشت برای نگهداری گیاهان باغبانی، به ویژه گیاهان زینتی است. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های یک گلدان جنس آن است. در واقع تمام تبادلات رطوبتی و دمایی خاک و ریشه از طریق دیواره‌های گلدان صورت می‌گیرد بنابراین بر سلامت و رشد گیاه موثر است. انواع گلدان که در ایران کاربرد دارند:
گلدان سفالی
از برتر‌ی‌های گلدان‌های ساخته شده از گل رس برخورداری از منفذهای کافی و دفع آسان رطوبت اضافی و هم‌چنین تنوع بی‌نظیر شکل و ابعاد آن‌ها است، از دشواری‌های آن نیز سنگینی و شکستنی بودن آن. برخی گلدان‌های سفالی دارای پوشش لعابی و برخی بدون لعاب هستند. گل‌هایی با نیاز رطوبتی بالا را در انواع لعاب‌دار بکارید و گل‌های مقاوم به بی‌آبی مانند کاکتوس‌ها را در گلدان سفالی بدون لعاب. چون در این گلدانها، پس از مدتی استفاده از نمک‌های سمی تجمع می‌یابند، پیش از استفاده‌ی مجدد باید مدتی در آب قرار گیرند. به طور کلی اگر زمان و حوصلۀ کافی برای نگهداری از گیاهان خود ندارید از گلدان سفالی استفاده نکنید. با این که از نظر تهویۀ هوا گلدان‌های سفالی عملکرد خوبی دارند اما به دلیل وزن بالا، دشواری در انبار کردن آن‌ها و عدم استحکام دیواره‌ها به تدریج جای خود را به انواع دیگر گلدان دادند.
گلدان چوبی
این گلدانها در فضای داخل آپارتمانی کاربرد کمتری دارند و ویژگی مهم آن‌ها توان نگهداری و ذخیره سازی آب در دیواره‌های چوبی است. برای دوام بیشتر این گلدانها، دیواره‌های خارجی را با مواد ضدآب پوشش می‌دهند. گلدان چوبی اغلب برای تکمیل دکورهایی با فضای خاص استفاده می‌شود.
گلدان پلاستیکی
این گلدانها سبک وزن بوده و می‌توان چندین بار به راحتی، آن‌ها را مورد استفاده قرار داد. بعضی از انواع آن‌ها انعطاف پذیر بوده و شکسته نمی‌شوند اما منفذی برای تنفس ندارند. بنابراین چنانچه زهکش ته گلدان دچار گرفتگی شود ریشه‌ها به سرعت آسیب می‌بینند. گلدان پلاستیکی برای افرادی که زمان زیادی برای رسیدگی به گلدانها ندارند مناسب است زیرا خاک در این گلدانها رطوبت را دیرتر از دست می‌دهد. گلدان‌های پلاستیکی بیش از دیگر گلدانها مورد استفاده هستند؛ چرا که به راحتی در هم فرو رفته و در انبار فضای کمی اشغال می‌کنند، خارج کردن گیاه از آن‌ها بسیار آسان است، تغییرات دما و رطوبت محیط را به کندی به بستر منتقل می‌کنند و هم‌چنین ظاهر مطلوبی نیز دارند. البته از مشکلات گلدان‌های پلاستیکی می‌توان به شکننده بودن و مقاوم نبودن رنگ آن‌ها اشاره کرد. به طور کلی استفاده از گلدان پلاستیکی برای فضای باز توصیه نمی‌شود چرا که در مقابل نور خورشید دچار رنگ پریدگی می‌شوند، تغییرات دما پلاستیک را دفرمه کرده یا شکاف می‌دهد. گاهی تجمع گرما و رطوبت در اثر برخورد نور خورشید سبب پوسیدگی ریشه نیز می‌شود.
گلدان بتنی
بتن حس استقامت و استحکام را منتقل می‌کند بنابراین گلدان بتنی مورد اقبال بسیاری از سازمان‌ها است. در نقاط کوهستانی که اختلاف دمای شب و روز بسیار بالاست استفاده از گلدان‌های بتنی توصیه می‌شود چرا که نسبت به تغییرات دما مقاوم بوده و آن را کم‌تر به ریشۀ گیاه منتقل می‌کند. گلدان‌های بتنی بسیار سنگین هستند و پایداری بیشتری دارند بنابراین برای نقاطی که وزش باد شدید معمول است استفاده می‌شوند. ریشۀ گیاه توان شکافتن و خروج از ظروف بتنی را ندارد، اگر از این جنس گلدان استفاده می‌کنید در بازه‌های زمانی مشخص وضعیت ریشه را بررسی کنید تا در صورت نیاز گلدان بزرگتری برای گیاه تهیه کنید.
گلدان پیتی
این گلدانها که اغلب دهانه‌ای با قطر 10-5 سانتی‌متر دارند از جنس پیت، فیبر و چوب هستند و گاهی مقداری کود شیمیایی نیز به آن‌ها افزوده می‌شود. مهم‌ترین ویژگی این گلدانها پوسیده شدن آن‌ها پس از قرار گیری در خاک است. بنابراین برای نشا کردن گیاهانی که ریشۀ آن‌ها به لخت شدن حساس است مناسب هستند. بذر گیاهان جالیزی را می‌توان در این گلدانها کاشت و در یک محیط گرم پیش‌رس کرد سپس به همراه گلدان در خاک قرار داد. نوعی از این گلدانها به صورت قرص ساخته شده و پس از اینکه در آب قرار گیرد متورم شده و به گلدانی پر از بستر کشت تبدیل می‌شود.
گلدان فلزی
از جدیدترین انواع گلدان می‌توان به انواع فلزی آن اشاره کرد. گلدان‌های فلزی ظاهر زیبایی دارند و اغلب سبک هستند اما به دلیل اینکه تغییرات دمای محیط را به سرعت به ریشه منتقل کرده و از آن در برابر سرما یا گرما محافظت نمی‌کنند مناسب نیستند. از این گلدانها اغلب برای گیاهان آپارتمانی استفاده می‌شود که به دلیل قرار گرفتن در محیط‌های داخلی و تغییرات نامحسوس دما به گیاه آسیب نمی‌رسانند. اگر گلدان فلزی را پشت پنجره‌های نورگیر قرار می‌دهید تعداد دفعات آبیاری را بیشتر کنید و یا گیاهی مقاوم به خشکی در آن بکارید زیرا افزایش دمای فلز در اثر برخورد نور آفتاب، سرعت تبخیر رطوبت خاک را افزایش می‌دهد.
کیسه پلاستیکی
از کیسه‌های پلاستیکی که در ابعاد و اشکال مخصوص تولید می‌شود می‌توان برای کاشت قلمه و نهال استفاده کرد. برای این کار در بخش انتهایی کیسه‌ها سوراخ‌های کوچکی به عنوان زهکش ایجاد شده و سپس کیسه با خاک پر می‌شود. درون هر کیسه یک یا چند قلمه چوبی قرار داده و در محیط ریشه‌دهی قرار می‌گیرند. هنگام انتقال به کشتزار یا باغچه، پس از مقاوم سازی قلمه‌ها، کیسه‌ها را به آهستگی بدون این که آسیبی به ریشه‌ها وارد شود برش داده و گیاه را به خاک منتقل می‌کنند. هیچگاه نباید گیاه را با کیسه پلاستیکی در خاک قرار داد. این کیسه‌ها یکبار مصرف هستند و در محیط زیست تجزیه نمی‌شوند. بنابراین پس از اتمام عملیات از رها کردن آن‌ها در طبیعت خودداری کنید، آن‌ها را جمع آوری کرده و به مراکز بازیافت تحویل دهید.
سایزبندی گلدان
گلدانها را با توجه به قطر دهانۀ آن‌ها سایز بندی می‌کنند و تناسبی استاندارد میان قطر و ارتفاع گلدان رعایت می‌شود. هنگام انتخاب گلدان باید قطر تودۀ ریشه را به طور حدودی اندازه بگیرید و گلدانی با قطر 5 سانتی متر بزرگتر از آن انتخاب کنید. ابعاد بسیار بزرگ گلدان با نام سطل یا جعبه شناخته می‌شوند که برای فضای سبز شهری یا گلخانه‌ها به کار می‌روند.
نکات انتخاب گلدان
- خوش نما باشد.
- در صورت فلزی بودن ضد زنگ باشد.
- سبک وزن باشد.
- چند بار مصرف باشد.
- در مقابل تغییرات دما و رطوبت مقاوم بوده و با دوام باشد.
- باید از نظر ساختاری استحکام کافی داشته باشد تا ریشه‌ها را در مقابل آسیب فیزیکی ایمن نگاه داشته و چنانچه به جایی برخورد کند نشکند.
- باید حالت عایق داشته و ریشه‌ها را در برابر گرما و سرما محافظت کند.
- کاربرد علفکش‌‌ها یا سایز مواد شیمیایی و تغییر شرایط محیطی سبب تخریب آن نشود.
- به راحتی در کنار دیگر ظروف کشت قرار گیرد و نگهداری آن آسان باشد.
فروشگاه تخصصی گیاهامی عرضه کننده انواع گلدان و سینی‌نشاء برای تکثیر گل و گیاهان شماست، در صورتیکه در این زمینه نیاز به راهنمایی دارید، با ما در تماس باشید، مشاوران ما پاسخگوی شما هستند.